ബാങ്കിങ് ഓംബുഡ്സ്മാന്
ബാങ്കിങ് ഓംബുഡ്സ്മാന്
നിയമ മേഖലയുടെ പേര് : പൊതുവായ
വിഭാഗത്തിന്‍റെ പേര് : പണം ഇടപാടുകള്‍
ഉപവിഭാഗത്തിന്‍റെ പേര് : ബാങ്കിങ് ഓംബുഡ്സ്മാന്
നിയമം സംക്ഷിപ്തരൂപം
1.ബാങ്കുകള്‍ നല്കുന്ന സേവനങ്ങള്‍ക്ക് മേല്‍ ബാങ്ക് ഇടപാടുകാരില്‍ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന പരാതികള്‍ക്ക് പരിഹാരം കാണുക എന്നതാണ് 2006ലെ ബാങ്കിങ്ങ് ഓംബുഡ്സ്മാന്‍റെ പ്രവര്‍ത്തന മേഖല. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തര്‍ക്കങ്ങളില്‍ മദ്ധ്യസ്ഥത വഹിക്കല്‍, അനുരഞ്ജനം,
2. ഓംബുഡ്സ്മാന് അര്‍ദ്ധ ജുഡീഷ്യല്‍ അധികാരമുണ്ട്. ബാങ്കുകളും ഇടപാടുകാരും തമ്മീലുള്ള പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്ക് പരിഹാരം കാണുന്നതിനള്ള അധികാരം ഓംബുഡ്സ്മാനില്‍ നിക്ഷിപ്തമാണ്.
3.ബാങ്ക് ഇടപാടുകളില്‍ നേരിടുന്ന വൈഷമ്യതകളെകുറിച്ച് ഒരു ഉപഭോക്താവിന് പരാതിപെടാനും,ആ പരാതിക്ക് പരിഹാരം കാണാന്‍ വേണ്ടി റിസര്‍വ്വ് ബാങ്ക് നിയമിക്കുന്ന വ്യക്തിയാണ് ബാങ്കിങ്ങ് ഓംബുഡ്സ്മാന്.
നിയമത്തിന്‍റെ വിശദാംശം
- താഴെ പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ളതും ബാങ്ക് ഇടപാടുകളിലെ ന്യൂനത പരിഹരിക്കാനും,നിര്‍ദേശങ്ങളും,പരാതികളും,പരിഗണിക്കാനും സ്വീകരിക്കാനും ഓംബുഡ്സ്മാന് കഴിയും.
a) ചെക്കുകള്‍,ബില്ലുകള്‍,ഡ്രാഫ്റ്റുകള്‍ എന്നിവ മാറി കിട്ടുന്നതിനുമേല്‍ കാലതാമസം വരുത്തലോ അവ മാറാതിരിക്കുകയോ ചെയ്യല്‍.
b) കേടുപാടുകള്‍ പറ്റിയ നോട്ടുകള്‍ കാരണമില്ലാതെ സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുക, അവ മാറുന്നതിനു കമ്മിഷന്‍ ഇടാക്കുക.
c) കേടുപാടുകള്‍, കാലപഴക്കം വന്ന നാണയങ്ങള്‍ എന്നിവ കാരണമില്ലാതെ സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുക, അവ മാറുന്നതിനു കമ്മിഷന്‍ ഇടാക്കുക.
d) തുക കൊടുക്കലിന് കാലതാമസം വരുത്തുകയോ,സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുകയോ ചെയ്യല്‍.
e) ട്രാഫ്റ്റുകളോ,ചെക്കുകളോ തരാതരിക്കല്‍.
f) ജോലി സമയങ്ങളില്‍ കൃത്യനിഷ്ട പാലിക്കാതിരിക്കുക.
g) ജാമ്യചീട്ട് അംഗീകരിക്കാതിരിക്കുക.
h) വായ്പാ അപേക്ഷകള്‍ക്ക് മേല്‍ അവഗണനകാണിക്കുക.
i) ബാങ്ക് ഇടപാടുകളില്‍ (ലോണുകള്‍, അഡ്വാന്‍സുകള്‍ ഒഴികെ) കാലതാമസം വരുത്തല്‍, അത് ബാങ്ക് ആയാലും അവരുടെ ഏജന്‍റ് ആയാലും അക്കണ്ടിടപാടുകളില്‍ കാലതാമസം വരുത്തല്‍,ഡെപ്പോസിറ്റുകള്‍ സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുക, അക്കൌണ്ടുകളില്‍ റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ നടപ്പിലാക്കാതിരിക്കുക,ഏതുതരം അക്കൌണ്ടുകളിലും പലിശ ഇടപാടില്‍ കാലതാമസം,വീഴ്ച വരുത്തുക
j) കയറ്റുമതി ഇടപാടുകളുടെ രസീതില്‍ കാലതാമസം വരുത്തുക,അവ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും, സ്വീകരിക്കുന്നതിലും വീഴ്ച വരുത്തുക.ഇന്ത്യക്കകത്തുള്ള ബാങ്കുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കയറ്റുമതി ഇടപാടുകളില്‍ കാലതാമസം തുടങ്ങിയവ.
k) ബാങ്കുകളില്‍ അക്കൌണ്ടുള്ള പ്രവാസികളുടെ ബാങ്ക് ഇടപാടുകള്‍, വിദേശത്ത് നിന്നു നടത്തുന്ന പണമിടപാടുകള്‍ എന്നിവക്കുമേല്‍ അവര്‍ നേരിടുന്ന പ്രശ്നങ്ങളെ പറ്റിയുള്ള പരാതികള്‍,
l) മതിയായ കാരണങ്ങളില്ലാതെ അക്കൌണ്ട് തുറക്കാന്‍ അനുവദിക്കാതിരിക്കുക.
m) മുന്‍കൂര്‍ അറിയിപ്പില്ലാതെ ഇടപാടുകാരന്‍റെ മേല്‍ നടപടികള്‍ സ്വീകരിക്കുക.
n) ബാങ്കുകളും, ഉപശാഖകളും എ.റ്റി.എം, ക്രഡിറ്റ് കാര്‍ഡുകള്‍ എന്നിവക്കുമേല്‍ റിസര്‍വ്വ് ബാങ്ക് നിഷ്കര്‍ഷിച്ചിട്ടുള്ള ചട്ടങ്ങളില്‍ കൂറ് പുലര്‍ത്താതിരിക്കുക.
o) പെന്‍ഷന്‍ നല്‍കാതിരിക്കുകയോ, അതിന്‍റെ വിതരണത്തില്‍ കാലതാമസം വരുത്തുകയോ ചെയ്താല്‍ ബാങ്കിന്‍റെ മേല്‍ പരാതി നല്‍കാവുന്നതാണ്(ബാങ്ക് ജീവനക്കാര്‍ക്കെതിരെ അല്ല).p) റിസര്‍വ്വ് ബാങ്ക് നിര്‍ദേശിച്ചിട്ടുള്ള കരം സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുകയോ, സ്വീകരിക്കുന്നതില്‍ കാലതാമസം വരുത്തുകയോ ചെയ്യല്‍.
q) ഈട് വച്ച പ്രമാണങ്ങള്‍ തിരികെ തരുന്നതിനുള്ള കാലതാമസമോ, കാരണമില്ലാതെ തരംതിരിക്കുകയോ ചെയ്യല്‍.
r) മതിയായ കാരണങ്ങളില്ലാതെയോ, മുന്നറിയിപ്പില്ലാതെയോ അക്കൌണ്ടുകള്‍ നിര്‍ബന്ധിച്ചില്ലാതാക്കുക.
s) അക്കൗണ്ടുകള്‍ വേണ്ടെ‌ന്നു വയ്ക്കുന്നതില്‍ കാലതാമസം വരുത്തല്‍.
t) ഇടപാടുകളില്‍ കൂറു പുലര്‍ത്താതിരിക്കുക.
u) റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ ബാങ്ക് ഇടപാടുകളില്‍ പാലിക്കാതിരിക്കുകയോ, അവ ലംഘിക്കുകയോ ചെയ്യുക തുടങ്ങിയ പരാതി്കള്‍.
- താഴെ പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള തും ബാങ്ക് ലോണ്‍ ഇടപാടുകളിലെ ന്യൂനത പരിഹരിക്കാനും, നിര്‍ദേശങ്ങളും, പരാതികളും, പരിഗണിക്കാനും സ്വീകരിക്കാനും ഓംബുഡ്സ്മാന് കഴിയും.
a) പലിശ നിരക്കുകളില്‍ റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ നിര്‍ദേശം അനുസരിക്കാതിരിക്കുക.
b) അനുമതിക്കുള്ള കാലതാമസം,വായ്പാ അപേക്ഷകളിന്‍ മേല്‍ നിശ്ചിത സമയത്തിനുള്ളില്‍ നടപടി
സ്വികരിക്കാതിരിക്കുക.
c) ന്യായമായ കാരണങ്ങള്‍ ബോധിപ്പിക്കാതെ വായ്പാ അപേക്ഷകള്‍ നിരസിക്കുക.
d) ലോണിനു മേല്‍ റിസര്‍വ്വ് ബാങ്ക് നല്കുന്ന നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ പാലിക്കാതിരിക്കുക.
- റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ നിര്‍ദേശപ്രകാരം മറ്റു വിഷയങ്ങളും ബാങ്കിങ്ങ് ഓംബുഡ്സ്മാന് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
- ഷെഡ്യൂള്‍ ചെയ്യപ്പെട്ട എല്ലാ വാണിജ്യബാങ്കുകള്‍, പ്രദേശിക ഗ്രാമീണ ബാങ്കുകള്‍, ഷെഡ്യൂള്‍ ചെയ്യപ്പെട്ട പ്രൈമറി സഹകരണ ബാങ്കുകള്‍ തുടങ്ങിയവ ഈ പദ്ധതിക്കു കീഴില്‍ ഉള്‍പെടുന്നു.
- ഇതു വരെ 15 ഓംബുഡ്സ്മാന്‍മാരെ സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനങ്ങളിലായ് നിയമിച്ചിട്ടുണ്ട്. റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍െറ വെബ്സൈറ്റില്‍ അവരുടെ മേല്‍വിലാസം ലഭ്യമാക്കിട്ടുണ്ട്.
- പരാതി നല്‍കുന്നതിനും, പരിഹരിക്കുന്നതിനും യാതൊരു തുകയും ഓംബുഡ്സ്മാന് നല്‍കേണ്ടതില്ല.
- പരാതി സ്വീകരിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ സമയബന്ധിതമായി പരാതിക്കാരനും ബന്ധപ്പെട്ട ബാങ്കിനുമിടയില്‍ മധ്യസ്ഥത വഹിച്ച് പരിഹാരം കാണുവാനാണ് ഓംബുഡ്സ്മാന് ശ്രമിക്കുക.
- ഓംബുഡ്സ്മാന് തനിക്ക് ലഭിച്ച പരാതി തള്ളികളയാന്‍ അധികാരമുണ്ട്, അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ച പരാതികള്‍ക്ക്
- I. മതിയായ കാരണങ്ങളില്ലാതെയോ, ഗൗരവബുദ്ധിയില്ലാതെയോ, വഞ്ചനാപരമായതോ ആയ പരാതികള്‍.
- II. ശക്തമായ കാരണങ്ങളില്ലാതെയുള്ള പരാതിക്കാരന്‍റെ പരാതികള്‍.
- III. പരാതിയില്‍ പരാതിക്കാകാരന് യാതൊരു വിധ നഷ്ടവും സംഭവിച്ചിട്ടില്ലാ എന്ന് ഓംബുഡ്സ്മാന് ബോധിച്ചാല്‍.
- IV. ഓംബുഡ്സ്മാന്‍റെ പരിധിക്ക് പുറത്തുള്ള പരാതികള്‍.
- V. കുഴഞ്ഞ് മറിഞ്ഞതും,തെളിവെടുപ്പുകള്‍ വേണ്ടതും, സാക്ഷിമൊഴി രേഖപ്പെടുത്തേണ്ടതും, തന്‍റെ മദ്ധ്യസ്ഥതയില്‍ തീര്‍പ്പ് കല്‍പ്പിക്കാന്‍ പറ്റാത്തതുമായവ അദ്ദേഹത്തിന് തള്ളികളയാം.
പരിഹാര മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍
പരാതി ഏത് വിഭാഗത്തില്‍
ബാങ്കിങ്ങ് ഓംബുഡ്സ്മാന് പദ്ധതി 2006
ആര്‍ക്ക് എവിടെ പരാതി നല്‍കണം
വെള്ളകടലാസില്‍ എഴുതി പരാതിപെടാം. (www.bankingonbudsman.rbi.org.in) എന്ന വെബ്സൈറ്റിലോ, ഇ-മെയിലായോ പരാതി സമര്‍പ്പിക്കാം.ഇതിനുപരി എല്ലാ ബാങ്കുകളിലും പരാതി നല്‍കുന്നതിനുള്ള അപേക്ഷ ലഭ്യമാണ്. നിശ്ചിത മാതൃകയില്‍ അപേക്ഷ സമര്‍പ്പിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ടും അഭികാമ്യമാണ്.
എങ്ങനെയാണ് കേസ് ഫയല്‍ ചെയ്യേണ്ടത്
ഇടപാട് നടത്തുന്ന ബാങ്കുമായ് ആശയവിനിമയം നടത്തി രേഖാമൂലം ബാങ്കില്‍ പരാതി നല്‍കി വിഴ്ച പരിഹരിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കേണ്ടതാണ്. ഒരു പരാതിക്കാരന് അയാള്‍ നല്‍കിയ പരാതിയിന്മേല്‍ ബാങ്കുകള്‍ ഒരു മാസത്തിനകം നടപടി സ്വീകരിക്കാതിരിക്കുക, പരാതി തിരസ്കരിക്കുക, ബാങ്കിലെ ബന്ധപ്പെട്ട അധികാരി നല്‍കിയ വിശദീകരണത്തില്‍ തൃപ്തിയാകാത്ത അവസരങ്ങളില്‍ ഒരു പരാതിക്കാരന് ഓംബുഡ്സ്മാനെ സമീപിക്കാം. അതു നടക്കാത്തപക്ഷം സംഭവം നടന്ന് ഒരു വര്‍ഷത്തിനുള്ളില്‍ തന്നെ ഓംബുഡ്സ്മാനെ സമീപിക്കാന്‍ പാടുള്ളൂ.
ഒരിക്കലും ഒരു ഓംബുഡ്സ്മാന് പരിഹരിച്ച അതേ പരാതി വിചാരണക്കായി നല്‍കാന്‍ പാടില്ല. മേല്‍വിലാസം, ബാങ്കിന്‍റെ മേല്‍വിലാസം,പരാതി നടന്ന ദിവസം പരാതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് എന്തെങ്കിലും രേഖകളുണ്ടെങ്കില്‍ അത്, പരാതിക്കാരന് നേരിടേണ്ടി വരുന്ന നഷ്ടം ഏത് രീതിയിലുള്ളതും, പ്രതീക്ഷിക്കുന്ന പരിഹാരം, പരാതിയില്‍മേലുള്ള സത്യവാങ്ങമുലം എന്നിവ ആണ് പരാതി നല്‍കാന്‍ ആവശ്യമായ വിശദാംശങ്ങള്‍ ബാങ്ക് മുന്നോട്ട് വയ്ക്കുന്ന ഉപാധികള്‍ പരാതിക്കാരന് സ്വീകാര്യമാണെങ്കില്‍ ആ ഉപാധികള്‍ ചേര്‍ത്ത് കൊണ്ടും പരാതിക്കാരനേയും, ബാങ്കിനേയും ഉള്‍പ്പെടുത്തി ഓംബുഡ്സ്മാന് പരിഹാര ഉത്തരവ് പുറത്തിറക്കും. ഒരു മാസകാലാവധിക്കുള്ളില്‍ ഉപാധികള്‍ പരാതിക്കാരന് സ്വീകാര്യമായില്ലെങ്കില്‍ ഓംബുഡ്സ്മാന് ഒരു വിധി പ്രസ്താവിക്കും. തീര്‍പ്പ് കല്‍പ്പിക്കുന്നതിന് മുന്‍പ് പരാതിക്കാരനും ബന്ധപ്പെട്ട ബാങ്കിനും അവരുടെ ന്യായങ്ങള്‍ ഓംബുഡ്സ്മാന് മുന്നില്‍ സമര്‍പ്പിക്കാന്‍ അവസരം നല്‍കും. മുന്നില്‍ നിരത്തപ്പെട്ട തെളിവുകള്‍ ബാങ്ക് നിയമങ്ങള്‍, റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ ചട്ടങ്ങള്‍ എന്നിവ കണക്കിലെടുത്താണ് നീതിയുടെ വശത്ത് നിന്ന് ഓംബുഡ്സ്മാന് വിധി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത്,
എന്താണ് അടുത്തത്
വിധി പ്രഖ്യപിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ വിധിയുടെ പകര്‍പ്പുകള്‍ പരാതിക്കാരനും ബന്ധപ്പെട്ട ബാങ്കിനും അയച്ചു കൊടുക്കും. അത് സ്വീകരിക്കുകയോ, നിരാകരിക്കുകയോ ചെയ്യുക എന്നത് പരാതികാരനില്‍ നിക്ഷിപ്തമാണ്. വിധി സ്വീകാര്യമാണെങ്കില്‍ അത് കാണിച്ച് കൊണ്ട് ബന്ധപ്പെട്ട ബാങ്കിന് വിധി പകര്‍പ്പ് ലഭിച്ച് 15 ദിവസത്തിനകം അറിയിപ്പ് നല്‍കണം. രേഖാമൂലം കാരണം കാണിച്ച് ഓംബുഡ്സ്മാനില്‍ നിന്നും കാലാവധി നീട്ടീ വാങ്ങാം. രേഖയില്‍ അപേക്ഷിച്ചിട്ടുള്ള കാരണം സ്വീകാര്യമായവയാണെങ്കില്‍ 15 ദിവസത്തേക്ക് കൂടി കാലാവധി നീട്ടിക്കൊടുക്കും. വിധി ബാങ്കിന് സ്വീകാര്യമാണെങ്കില്‍ പരാതിക്കാരന്‍റെ എഴുത്ത് ലഭിച്ച് ഒരു മാസത്തിനകം വിധി നടപ്പിലാക്കാന്‍ ബാങ്ക് ബാധ്യസ്ഥനാണ്. അത് ഓംബുഡ്സ്മാനെ അറിയിക്കുകയും വേണം.
പരാതിക്കാരന് ഓംബുഡ്സ്മാന്‍റെ വിധിയില്‍ തൃപ്തനല്ലാത്തപക്ഷം അപ്പീലിന് പോകാവുന്നതാണ്. ഓംബുഡ്സ്മാന്‍റെ വിധി സ്വീകരിക്കാത്ത പക്ഷം പരാതികാരന് യാതൊരു തടസ്സവും അപ്പീല്‍ പോകുന്നതിന് ബാധകമാവില്ല. വിധിക്കെതിരെയുള്ള അപ്പീല്‍, ഭാരതീയ റിസര്‍വ്വ് ബാങ്കിന്‍റെ ഡെപ്യൂട്ടി ഗവര്‍ണറാണ് അപ്പീല്‍ സ്വീകരിക്കേണ്ട അധികാരി. വിധി പ്രഖ്യാപിച്ച് 45 ദിവസത്തിനകം അധികാരപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥന് അപ്പീല്‍ നല്‍കണം. അപ്പീലിന് പൂര്‍ണ്ണസാധ്യയുണ്‌ടെന്ന് അധികാരിക്ക് ബോധ്യമായാല്‍ അത് സ്വികരിക്കുകയും അപ്പീല്‍ സമര്‍പ്പിക്കാന്‍ വേണ്ട കാരണങ്ങള്‍ ബോധിപ്പിക്കാന്‍ സാധിച്ചാല്‍ അപ്പീല്‍ നല്‍കാനുള്ള കാലാവധി വീണ്ടും 30 ദിവസത്തേക്ക് നീട്ടുകയും ചെയ്യും.
- അപ്പീല്‍ തിരസ്കരിക്കാം
- വിധിക്കൊപ്പം അപ്പീല്‍ സ്വീകരിക്കുക; അല്ലെങ്കില്‍
- അപേക്ഷ വീണ്ടും ഓംബുഡ്സ്മാന് വിട്ടുകൊടുത്തിട്ട് അതിന്‍മേല്‍ നല്കുന്ന നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ക്കനുസൃതമായ തീരുമാനം കൈകൊള്ളാന്‍ ആവശ്യപ്പെടുക.
- വിധിയില്‍ ഭേദഗതികള്‍ വരുത്തുകയോ, ഭേദഗതി വരുത്തേണ്ട നിര്‍ദേശം നല്‍കുകയോ ചെയ്യുക.
- പുതിയതും അനുയോജ്യമായതുമായ ഓര്‍ഡര്‍ പാസാക്കുക.
അവസാനം പരിഷ്കരിച്ചത് : 2/28/2020
ചില വ്യവസായങ്ങളിലെ തൊഴിലാളികള്ക്ക്ന അവര്‍ സംഘടിതരോ...
കുറ്റവാളിയെന്നു സംശയിക്കപ്പെടുന്ന വ്യക്തിയെ ന്യായാ...
ഇന്ത്യൻ ശിക്ഷാ നിയമത്തെ കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങ...
പോലീസിന് ഒരു കുറ്റകൃത്യത്തെക്കുറിച്ചു നല്കുന്ന ആദ്...
