എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌

എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌

ഉദ്യോഗാർഥികളെയും തൊഴിൽദായകരെയും പരസ്‌പരം ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന സ്ഥാപനം. ലേബർ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌, ലേബർ ബ്യൂറോ, എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ ഏജന്‍സി എന്നീ പേരുകളിലും അറിയപ്പെടുന്നു. മിക്കരാജ്യങ്ങളിലും എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്‌. എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളെ സംബന്ധിക്കുന്ന നിയമങ്ങളും പ്രവർത്തനരീതിയും ഓരോ രാജ്യത്തും ഓരോ വിധത്തിലാണ്‌. തൊഴിലൊഴിവുകള്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളെ അറിയിക്കണമെന്ന നിയമങ്ങള്‍ ചില രാജ്യങ്ങളിൽ നിലവിലുണ്ട്‌. ദേശീയതലത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിന്റെ കണ്ണികളായി പ്രാദേശികതലത്തിലും ജില്ലാതലത്തിലും ഇപ്പോള്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ഉണ്ട്‌. ഇവ തമ്മിൽ ബന്ധം പുലർത്തുന്നതുവഴി രാജ്യത്തൊട്ടാകെയുള്ള തൊഴിലാളികള്‍ക്കും ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്കും ബന്ധപ്പെടാന്‍ അവസരം ലഭിക്കുന്നു.

തൊഴിലാളികളുടെ സംഖ്യയും തൊഴിലവസരങ്ങളുടെ അപര്യാപ്‌തതയും തമ്മിലുള്ള അസന്തുലിതത്വം അവസാനിപ്പിക്കാന്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ശ്രമിച്ചുവരുന്നു. ഓരോ തൊഴിൽമേഖലയിലും കാലാകാലങ്ങളിൽ ആവശ്യമായിവരുന്ന തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ നേരത്തേ കണക്കാക്കി ആവശ്യമായ പരിശീലനപരിപാടി ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിനുവേണ്ട ഒത്താശകള്‍ ചെയ്യുന്നതും എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളാണ്‌. സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ ഭാഗമായി യന്ത്രവത്‌കരണം ഏർപ്പെടുത്തുന്നതോടെ തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ ഇല്ലാതാവുകയും പുതിയതരം തൊഴിലുകള്‍ ഉണ്ടാവുകയും ചെയ്യുന്നു. തൊഴിൽ ഇല്ലാതായവർക്ക്‌ പുതിയ തൊഴിൽ കണ്ടെത്താനും പുതിയ തൊഴിലുകള്‍ക്ക്‌ ആളുകളെ കണ്ടെത്താനും ഇന്ന്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ശ്രദ്ധിക്കുന്നുണ്ട്‌.

19-ാം ശതകത്തിന്റെ ആരംഭം മുതല്‌ക്കാണ്‌ ഇത്തരം എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ആരംഭിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത രാഷ്‌ട്രങ്ങള്‍ക്കു ബോധ്യപ്പെട്ടുതുടങ്ങിയത്‌. അറിയപ്പെട്ടിടത്തോളം ഗവണ്‍മെന്റുടമയിൽ ആദ്യമായി എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ സ്ഥാപിച്ചത്‌ യു.എസ്സിലാണ്‌. 1813-ൽ ഓഹിയോ സംസ്ഥാനത്തു ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തിൽ ഒരു എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ രൂപംകൊണ്ടു. ഒരു നൂറ്റാണ്ടിനകം 40-ഓളം എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ സ്ഥാപിതമായി. 1913-ൽ ദേശീയതലത്തിൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ആരംഭിക്കുകയും അതുവരെ നിലവിലിരുന്ന എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ ഭരണം ഗവണ്‍മെന്റ്‌ ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്‌തു. 1919-ൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ ഭരണച്ചുമതല സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിക്ഷിപ്‌തമായി. ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളോടൊപ്പം സ്വകാര്യ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളും പ്രവർത്തിച്ചുവരുന്നു.

1905-ൽ പാസ്സാക്കിയ ഒരു നിയമം മുഖേന ഇംഗ്ലണ്ടിലും എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ നിലവിൽവന്നു. ലണ്ടനിലും മറ്റു ചില വന്‍നഗരങ്ങളിലുമാണ്‌ ആദ്യമായി എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ സ്ഥാപിച്ചത്‌. ദുരിത നിവാരണസ്ഥാപനങ്ങളായി പ്രവർത്തനമാരംഭിച്ച ഈ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ പ്രവർത്തനമേഖല പിന്നീട്‌ കൂടുതൽ വികാസം പ്രാപിച്ചു. 1905-ൽ തൊഴിലില്ലായ്‌മ ഇന്‍ഷ്വറന്‍സ്‌ ഏർപ്പെടുത്തിയതോടെ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ പ്രവർത്തനപരിധി കൂടുതൽ വിപുലമായി. 1917-ൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ തൊഴിൽമന്ത്രികാര്യാലയത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിൽ വന്നു.

ഡെന്മാർക്കിൽ 1900-ലാണ്‌ ആദ്യത്തെ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌ചേഞ്ച്‌ സ്ഥാപിച്ചത്‌. 1913-ൽ പാസ്സായ ഒരു നിയമത്തോടെ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിന്റെ പ്രവർത്തനം വിപുലമായി. മുന്‍സോവിയറ്റ്‌ യൂണിയനിൽ പ്രവർത്തിച്ചുവന്ന എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ 1930-ൽ അടച്ചുപൂട്ടി.

അന്താരാഷ്‌ട്ര തൊഴിൽസംഘടന എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ കാര്യം ചർച്ചാവിധേയമാക്കി. 1948 ജൂണ്‍ 17-ന്‌ സാന്‍ഫ്രാന്‍സിസ്‌കോയിൽ നടത്തിയ സമ്മേളനത്തിലാണ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങള്‍ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതിന്റെ ആവശ്യകത പ്രകടമാക്കിയത്‌.

പ്രവർത്തനങ്ങള്‍

എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ പ്രവർത്തനങ്ങള്‍ക്ക്‌ ഒരു ഏകീകൃതരൂപം നല്‌കാന്‍ ഈ സമ്മേളനം സഹായിച്ചു. ഉദ്യോഗാർഥികളുടെ പരീക്ഷായോഗ്യതകള്‍, തൊഴിൽ പരിചയം എന്നിവ രേഖപ്പെടുത്തുക, തൊഴിൽപരിശീലനം നേടുന്നതിനുള്ള സൗകര്യങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുക, ആവശ്യത്തിലധികം തൊഴിലാളികളുള്ള സംരംഭങ്ങളിലും പ്രദേശങ്ങളിലും നിന്ന്‌ തൊഴിലാളികളെ ആവശ്യത്തിനു മതിയാകാത്ത സംരംഭങ്ങളിലേക്കും പ്രദേശങ്ങളിലേക്കും തിരിച്ചുവിടുക, ഒരു രാജ്യത്ത്‌ ആവശ്യത്തിലധികം തൊഴിലാളികള്‍ ഉണ്ടെങ്കിൽ അവരെ മറ്റു രാജ്യങ്ങളിലേക്ക്‌ അയയ്‌ക്കുക, തൊഴിൽവിപണി സംബന്ധിച്ച എല്ലാ വിവരങ്ങളും ശേഖരിച്ച്‌ ഗവണ്‍മെന്റിനെയും തൊഴിലുടമകളെയും തൊഴിലാളികളെയും ഉദ്യോഗാർഥികളെയും അറിയിക്കുക, തൊഴിലില്ലായ്‌മ ഇന്‍ഷ്വറന്‍സ്‌ ഏർപ്പെടുത്താന്‍ സഹായിക്കുക, തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതിനു പൊതു-സ്വകാര്യമേഖലകള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്ന പരിപാടികളെ സഹായിക്കുക എന്നിവ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ പ്രധാന കർത്തവ്യങ്ങളാണെന്ന്‌ ഈ സമ്മേളനത്തിൽ തീരുമാനിക്കപ്പെട്ടു.

ഇന്ത്യയിൽ. 1943-ലാണ്‌ ഇന്ത്യയിൽ ആദ്യമായി എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ തുറന്നത്‌. പത്ത്‌ പ്രധാന വ്യവസായ നഗരങ്ങളിലെ സാങ്കേതികത്തൊഴിലാളികളെ ഉദ്ദേശിച്ചുകൊണ്ടാണ്‌ ഇത്‌ രൂപവത്‌കരിച്ചത്‌. രണ്ടാം ലോകയുദ്ധത്തിനുശേഷം വിമുക്തഭടന്മാരുടെ ഇടയിലുണ്ടായ തൊഴിലില്ലായ്‌മ പരിഹരിക്കാന്‍വേണ്ടി 1945 ജൂലായിൽ ഡയറക്‌ടറേറ്റ്‌ ജനറൽ ഒഫ്‌ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ ആന്‍ഡ്‌ റീ സെറ്റിൽമെന്റ്‌ എന്നൊരോഫീസ്‌ തുറന്നു. ഇന്ത്യയുടെ വിഭജനത്തോടെ അഭയാർഥികളുടെ പുനരധിവാസം ഒരു പ്രശ്‌നമായി. തുടർന്ന്‌ വിമുക്തഭടന്മാർക്കുവേണ്ടി സേവനമനുഷ്‌ഠിച്ചിരുന്ന എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ എല്ലാവർക്കുമായി തുറന്നുകൊടുത്തു. ഈ സ്ഥാപനത്തിന്റെ പേര്‌ പിന്നീട്‌ "ഡയറക്‌ടറേറ്റ്‌ ജനറൽ ഒഫ്‌ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ ആന്‍ഡ്‌ ട്രയിനിങ്‌' എന്നാക്കി മാറ്റി.

1959-ൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിനെ സംബന്ധിക്കുന്ന എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌എക്‌സ്‌ചേഞ്ചസ്‌ (കംപൽസറി നോട്ടിഫിക്കേഷന്‍ ഒഫ്‌ വേക്കന്‍സീസ്‌) ആക്‌റ്റ്‌ പാസ്സാക്കി. ഈ നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകളനുസരിച്ച്‌ എല്ലാ പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനങ്ങളും 25-ലധികം തൊഴിലാളികള്‍ പ്രവൃത്തിയെടുക്കുന്ന സ്വകാര്യസ്ഥാപനങ്ങളും നിയമനം നടത്തുന്നതതിനുമുമ്പ്‌ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിനെ അറിയിക്കേണ്ടതാണ്‌. പ്രസ്‌തുത സ്ഥാപനങ്ങളിലെ തൊഴിലാളികളെയും തൊഴിലവസരങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങള്‍ മൂന്നുമാസത്തിലൊരിക്കൽ വീതവും രണ്ടുവർഷം കൂടുമ്പോഴും എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ക്കു സമർപ്പിക്കേണ്ടതാണ്‌. 1969 ഏ. 1 മുതൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുടെ പ്രവർത്തനം സംസ്ഥാനഗവണ്‍മെന്റുകളുടെ സമ്പൂർണ നിയന്ത്രണത്തിലാണ്‌. ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്ക്‌ അനുയോജ്യമായ തൊഴിൽ ലഭിക്കുന്നതിനും തൊഴിൽദായകന്‌ ആവശ്യമായ തൊഴിലാളികളെ ലഭിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്ന ഒരു വേദിയായി ഇന്ത്യയിലെ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ പൗരന്മാരായ എല്ലാ ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്കും പ്രായഭേദമെന്യേ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചിൽ പേരു രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാവുന്നതാണ്‌. തൊഴിലാളികളെ ആവശ്യമുള്ളവർ സാങ്കേതിക വിദ്യാഭ്യാസയോഗ്യതകള്‍, തൊഴിൽ പരിചയം, തുടങ്ങിയ യോഗ്യതകള്‍, തൊഴിൽസ്ഥലം, വേതനം എന്നീ വിവരങ്ങള്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളെ അറിയിക്കുന്നു. അർഹരായ തൊഴിലാളികളെ കണ്ടെത്തി, തൊഴിൽ സ്വീകരിക്കുന്നതിനു തയ്യാറുള്ളവരെ തൊഴിൽദായകർക്കു പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊടുക്കുകയാണ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ചെയ്യുന്നത്‌. ഈ സേവനം സൗജന്യമാണ്‌. പാകിസ്‌താന്‍, മ്യാന്‍മർ, ശ്രീലങ്ക, കെനിയ, ഉഗാണ്ട, താന്‍സാനിയ എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നു കുടിയേറിപ്പാർത്തവർക്കും ചില വ്യവസ്ഥകള്‍ക്കു വിധേയമായി ഇന്ത്യയിൽ താമസമുറപ്പിച്ചിട്ടുള്ള വിദേശീയർക്കും എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളിൽ രജിസ്‌റ്റർ ചെയ്യാവുന്നതാണ്‌.

തൊഴിൽ-ഉടമകളിൽനിന്നും ആവശ്യമായ വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിച്ചു തൊഴിൽവിതരണം (occupational distribution) തൊഴിലാളികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസ നിലവാരം എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച പഠനങ്ങള്‍ നടത്തുന്നതിലും എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ ശ്രദ്ധിച്ചുവരുന്നു.

ഭാവിയിൽ ഉണ്ടാകാനിടയുള്ള തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ മുന്‍കൂട്ടി കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്ക്‌ അവരുടെ വിദ്യാഭ്യാസയോഗ്യത, താത്‌പര്യങ്ങള്‍ എന്നിവയ്‌ക്കനുസൃതമായ തൊഴിൽ കണ്ടെത്തുന്നതിനു സഹായിക്കുന്ന പരിപാടികളും ഇപ്പോള്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ക്കുണ്ട്‌. ഇതിനുവേണ്ടി സ്റ്റേറ്റ്‌ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്റ്റേറ്റ്‌ വൊക്കേഷണൽ ഗൈഡന്‍സ്‌ യൂണിറ്റും ജില്ലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ജില്ലാ വൊക്കേഷണൽ ഗൈഡന്‍സ്‌ യൂണിറ്റുകളുമുണ്ട്‌.

പുതുതായി ഉണ്ടാകുന്ന തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ കണ്ടെത്താനും ഉദ്യോഗാർഥികളെയും തൊഴിലവസരങ്ങളെയും വിവിധകോഡുകള്‍വഴി തരംതിരിക്കാനും മറ്റുമായി "ഓക്കുപേഷണൽ റിസർച്ച്‌ ആന്‍ഡ്‌ അനാലിസിസ്‌' എന്ന ഒരുവിഭാഗം ഉണ്ട്‌. ദേശീയതലത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഈ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ക്കു പുറമേ ബിരുദധാരികള്‍, ഗ്രാമീണ-ഉദ്യോഗാർഥികള്‍, വികലാംഗർ, പദ്ധതി-ഉദ്യോഗാർഥികള്‍, ഖനിത്തൊഴിലാളികള്‍, തോട്ടം തൊഴിലാളികള്‍ എന്നിങ്ങനെ വിവിധവിഭാഗങ്ങള്‍ക്കുവേണ്ടി പ്രത്യേകം എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളുണ്ട്‌.

കേരളത്തിൽ 1957 ഏ. 1-ന്‌ നാഷണൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്‌ നിലവിൽവന്നു. തിരുവനന്തപുരം, എറണാകുളം, കോഴിക്കോട്‌ എന്നീ മൂന്നു മേഖലകളിലായി 84 എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുക(2011)കളാണ്‌ ഉള്ളത്‌. വിവിധ സർവകലാശാലകളോട്‌ അനുബന്ധിച്ച്‌ പ്രവർത്തിക്കുന്ന യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ ഇന്‍ഫർമേഷന്‍ ആന്‍ഡ്‌ ഗൈഡന്‍സ്‌ ബ്യൂറോകള്‍ ജില്ലാ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളോട്‌ അനുബന്ധിച്ചുള്ള വൊക്കേഷണൽ ഗൈഡന്‍സ്‌ യൂണിറ്റുകള്‍, സെൽഫ്‌ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ ഗൈഡന്‍സ്‌ യൂണിറ്റുകള്‍, പട്ടികജാതി പട്ടികവർഗ വിമുക്തഭടന്മാർക്കുവേണ്ടിയുള്ള പ്രത്യേകസെൽ, അംഗവൈകല്യം ബാധിച്ച ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്കായുള്ള സ്‌പെഷ്യൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍, പ്രാഫഷണൽ ആന്‍ഡ്‌ എക്‌സിക്യൂട്ടീവ്‌ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകള്‍ മുതലായവ ഈ മേഖലയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. 2009-2010 കാലയളവിൽ പുതുതായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്‌ത ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ 3,63,715 ആണ്‌. ആകെ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഉദ്യോഗാർഥികളുടെ എണ്ണം 41,90,887 ആണ്‌. 1982 മുതൽ എംപ്ലോയ്‌മെന്റ്‌ എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകളിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഉദ്യോഗാർഥികള്‍ക്ക്‌ തൊഴിൽരഹിത വേതനം നൽകിവരുന്നു. മൂന്നുവർഷം തുടർച്ചയായി തൊഴിൽ ലഭിക്കാതെ രജിസ്‌ട്രഷന്‍ നിലനിർത്തുന്നവർക്കാണ്‌ നിബന്ധനകള്‍ക്കുവിധേയമായി ഇതു നൽകുന്നത്‌.